Enkele weken geleden schreef ik een blog over oorlog. Daarin gaf ik de boodschap door van Rob de Wijk dat een oorlog tussen natiestaten zeer onwaarschijnlijk is. Eigenlijk is de omgekeerde boodschap dat er dan een langdurige vrede is tussen natiestaten. Maar zo eenvoudig ligt het ook niet. In het programma “Kijken in de ziel” onder leiding van Coen Verbraak, lieten de militairen weten dat zij uitgaan van het idee dat er een oorlog komt. Beroepsdeformatie?
Dat is te makkelijk, maar er is wel een belangrijk verschil in waarneming van de werkelijkheid. En defensie is er niet voor niets. Men heeft als militair een andere beleving van de dreiging in de wereld. Was er eerst sprake van een nieuwe koude oorlog na de mededelingen van Noord Korea en Amerika is dat er niet beter op geworden. Kortom er is genoeg aanleiding om bang te zijn voor het ontstaan van een oorlog. Maar bang zijn er voor helpt niet de oorlog te voorkomen. Dan moet je vrede willen. En wil iedereen dat?
Wanneer gaat een vrede over in een oorlog? Er is een grijs gebied, met geruzie, opgeblazen taal, emoties, enz. Dat is het werk van prominenten, zoals regeringsleiders en populisten. Diepgaande verschillen in maatschappijvisie tussen grote bevolkingsgroepen vergroot de kans op een conflict. En populisten en regeringsleiders kunnen die verschillen wel groter maken. Iedereen moet zich realiseren dat dan wapens gebruikt zullen worden en er dus slachtoffer vallen.
Het gaat dus altijd om verschillen die door mensen en partijen gebruikt worden om de ander te overtuigen of te minachten. Men wil de ander dwingen om een andere weg in te slaan. Wil men dat niet dan zal men daar tegen gaan vechten. Maar waar vecht men dan tegen en met welk doel? Het overwinnen van de vijand? Wat is dat dan? Het is precies wat je ziet bij de terroristen. Dat soort oorlog kunnen we dus verwachten.
En ik vrees de wapens die gebruikt gaan worden want die zijn zeer geavanceerd. Supersnelle vliegtuigen met bommen die exact op een doel gericht kunnen worden. Min of meer gerobotiseerde soldaten die zelfstandig doelen kunnen aanvallen. Het staat in geen verhouding tot wat we weten van de oorlog van vroeger. In de Eerste en Tweede wereldoorlog zijn grote aantallen militairen door de legerleiding naar het front gestuurd. Als willoze mensen, de vraag is of de mensen nu ook zo willoos zijn en zich door autoriteiten laten sturen. Maar je kan robots programmeren en op bewegende doelen laten schieten waar ook ter wereld.
De informatie mogelijkheden zijn is voor velen van ons groot. TV, kranten tijdschriften en social media brengen ons het laatste nieuws al of niet gekleurd. Daardoor kunnen verschillen tussen mensen worden meer zichtbaar. En de verschillen en de opvattingen komen ook op een andere terreinen te liggen. Zoals het milieu of het klimaat, de immigranten alleen al om de andere kleuren van mensen. Denk daarbij aan de discussie over Zwarte Piet.
Vrede is het in stand houden van de tegenstellingen in de maatschappij. Want allemaal hetzelfde willen denken is ook niet spannend. Verschillen beteugelen daar gaat het om. Op de kleinst mogelijke schaal, thuis, in de or en in de onderneming daar begin het.