Staken als onderwerp heb ik al enkele malen eerder besproken. De kwaliteit van een vakbond maakt dat medewerkers (of eerder gezegd hun leden) in actie komen. De vakbond onderhandelt en stelt het eisenpakket op. Maar naast de vakbonden gaan nu ook andere partijen mee onderhandelen en zij geven hier natuurlijk hun eigen draai aan.
Bij stakingen gaat het vaak om beloning en werkdruk. De vraag is wat vakbonden daarvan realiseren in de onderhandelingen. Of anders gezegd: hoe ziet men de oplossing van die problemen? Is werkdruk een gevolg van te weinig personeel? En hoe los je dat op in een situatie van personeelskrapte? Wat moeten werkgevers doen om daar verbetering in te bereiken? En nieuwe stakingen kondigen zich al aan. De onrust onder werknemers en ook onder ondernemers is groot. Want de klacht over werkdruk komt breed voor in allerlei beroepen. Er heerst een spanning in werkend Nederland die hiermee tot uiting komt.
En dat terwijl we in een land wonen dat heel hoog scoort als gelukkigste land ter wereld. Velen ervaren dat zo, blijkt uit onderzoek, maar nu even niet. En we hebben wereldwijd een economie die als prominent gezien wordt. Dus het ontbreekt ons aan niets, behalve in de beleving van de protesterende werknemers en ondernemers. Maar de uiting van de onvrede is onmiskenbaar.
Voor veel van de problemen wordt geld als oplossing geboden. Maar datzelfde geld is ook de oorzaak van de werkdruk. Want er moet winst gemaakt worden, zowel in de profit als in de non-profit sector, en men wil maximalisering van de winst in vele sectoren. Hierdoor blijft er voor werknemers en boeren te weinig geld over. Hierin moet een andere balans gevonden worden. En dat begint op de werkvloer. In plaats van staken zou het goed zijn als men streeft naar de juiste projecten, hier de inkomsten van beoordeelt en hier invloed op uitoefent. Anders gezegd: grip krijgen op de besluitvorming in de top, want daar gaat het mis. In de huidige besluitvorming blijft te weinig geld over voor de personele kant van de onderneming.
Efficiëntie is het bereiken van een doel met gebruik van zo weinig mogelijk middelen, zoals arbeidsuren. Effectiviteit geeft aan welk percentage van de doelen gerealiseerd is. Hoe hoger het percentage, hoe groter de effectiviteit. Het streven naar efficiëntie is velen boven het hoofd gegroeid. Het gaat daarbij om efficiëntie als doel van de onderneming. Door dat streven neemt de vrijheid van de medewerkers af. En dat is een belangrijke oorzaak van de werkdruk. En dat is niet effectief. Ondernemingsraden krijgen hier, gelet op de stakingen en de onrust, onvoldoende grip op.
Geen wonder dat velen afscheid nemen van de arbeidsovereenkomst en zzp-er worden. Je pest de goede medewerkers zo de onderneming uit. En de anderen blijven met de toenemende werkdruk achter. En zoals het spreekwoord zegt: Je kunt wel alleen eten, maar niet alleen werken. En zeg nu zelf, samen eten is toch veel gezelliger?