Het is schokkend voor de medewerkers van Philip Morris om totaal onverwacht hun ontslag te krijgen. En buiten de poort in de toeleveringsbedrijven zullen er nog meer volgen. En dat alleen op grond van een besluit van een moedermaatschappij in Amerika met een winst van $ 7,2 miljard. In Nederland alleen steeg vorig jaar de winst met 21 procent naar € 145 miljoen. Hier blijkt weer uit dat degene die veel geld hebben bepalen welke besluiten er genomen worden.
Dat is het systeem van onze maatschappij en daar zullen we in moeten werken. Wij hebben in Nederland een eigen regelgeving over het gedrag van partijen in onze economie maar daar valt Amerika buiten. Er zal dus nagedacht moeten worden over de manier waarop het personeel ook aan zijn trekken komt. Door mijn werk heb ik daar ervaring in gekregen. En die wil ik graag delen met anderen zodat die daar hun voordeel mee kunnen doen. Daarbij was altijd mijn uitgangspunt: ‘als je vindt dat je gepakt wordt moet je terugpakken’. Of anders gezegd als er een aftrap gedaan is en de bal ligt voor je voeten moet je er een schop tegen geven anders blijft hij liggen voor de andere partij. Dus gewoon doen.
Er zijn drie dingen die je in deze situatie moet weten:
Amerikanen kopen alles af met geld. Processen, fouten, beschuldigingen, overal wordt een schikking voor geregeld.
Als het item tot een openlijk conflict leidt met negatieve publiciteit voor de onderneming grijpen ze in, want dan daalt de beurswaarde.
Amerikanen begrijpen niet hoe het in Nederland werkt en hebben veel respect voor erkende deskundigen en specialisten. Men vaart dicht op de directie van de Nederlandse onderneming tot duidelijk is dat hun optreden niet het gewenste dempende effect heeft.
Bij de vraag wie er als partij optreedt, twijfel ik aan de inzet van de vakbeweging omdat die te dicht bij de werkgeversorganisaties VNO/NCW staat, want die gaan ook druk uitoefenen.
Wat in de praktijk een groot resultaat opleverde in een dergelijk geval, was de claim van de ondernemingsraad om af te zien van een bezetting en een positief advies uit te brengen als de winst van de afgelopen jaar gebruikt werd voor een sociaal plan. Daarvoor trok de or een strategisch adviseur aan en een advocaat uit een vooraanstaand advocatenkantoor. Vervolgens dreigde de advocaat met een proces tot aan de Hoge Raad, wat dan ongeveer drie jaar zou kunnen duren. De advocaat dreigde ook met een opschortende werking van de uitvoering van het besluit voor die periode van drie jaar.
Na enige video-conferenties met Amerika werd deze zaak in de minne geschikt en werd een groot bedrag beschikbaar gesteld aan de or. Toegegeven, de voorzitter was een ervaren zakelijk en commercieel onderhandelaar en de directie liet zich door de verkeerde adviseurs fout adviseren. Je moet ook wel eens geluk hebben. Maar vooral het lef van de or om als eerste tegen de bal te trappen en te gaan voor alles of niets, kwam bij de tegenpartij hard aan.
Voor de or was het een periode van topsport.
Cor P. Berkel
Redacteur OR-Online