In een TV-programma dat gaat over Quats wordt uit de doeken gedaan hoe de computers (maar beter nog de programmeurs in dienst van de financiële instellingen) de financiële gang van zaken in de wereld zien en bepalen. Die programmeurs hebben computermodellen voor de financiële producten gemaakt en kunnen bepalen wat de meest winstmakende producten zijn voor een bepaalde doelgroep. De handel daarin maar ook in beursaandelen gaat ook geautomatiseerd en razendsnel namelijk met de snelheid van het licht. Om concurrenten voor te zijn moeten computers zo dichtbij als mogelijk is bij de bron staan want dan ontvangen die het eerste signalen over de markt.

Het gevolg daarvan is dat de werkelijkheid van de markt niet meer de basis is van de handel maar de modellen. En die modellen en die zijn gemaakt om groei of winst te maken. Hoe meer hoe beter. Zo wordt er een economische werkelijkheid gemaakt die altijd groei geeft. Maar dat is dan niet de echte werkelijkheid van de ondernemingen en bedrijven. En daarmee is de basis gelegd voor een nieuwe crisis. Want die gefingeerde werkelijkheid ontploft ook weer een keer.

We zijn dus afhankelijk geworden van de computer. En hoewel altijd gezegd wordt dat die computers gevoed moeten worden met gegevens van deskundigen worden in dit circuit de gegevens bepaald door andere computers. De conclusie kan dan ook niet anders zijn dan dat de markt bepaald wordt door computermodellen. Dat vraagt een andere benadering van het vrije marktdenken. Dat gaat er van uit dat de markt altijd beter is dan het regelen van en door de overheden.

Voorkomen van crisissen in de economie lijkt hiermee een illusie. De wereld en de economie zal dus regelmatig geconfronteerd worden met een soort financiele crisis om de ontstane bubbels weer leeg te laten lopen. Het pleit voor ingrijpen door de overheid om de echte werkelijkheid weer de basis te laten zijn van de markt.

Het is goed dat de ondernemingsraad in een onderneming bij de voorgenomen bedrijfseconomische besluiten van de directie weet wat de invloed van computers is bij soort besluiten. Deze computermodellen zijn ook in het segment van overnames, financiering en van het beursgedrag van groot belang. De werkelijkheid is niet meer de echte werkelijkheid. Voor de or zal de besluitvorming steeds schimmiger worden. Maar niet alleen voor de or.

Cor P. Berkel

redacteur OR-Online