Op de beeldententoonstelling bij kasteel Het Nijenhuis in Heino bij Zwolle stond de bol te stralen in de zon en weerspiegelde de omgeving. De bol glimmend gepoetst, bij schatting meer dan 2 meter in diameter, je kon er de wereld in zien. Een bol staat in de kunst vaak symbool voor de wereld. In het kunstwerk van Ronald Westerhuis ( 1972) ziet de kijker zichzelf en zijn omgeving. In die bol zijn kleine en grotere bollingen aangebracht waardoor het beeld verkleind wordt. In de holle delen is het beeld eveneens verkleind maar bovendien omgekeerd. Zo wordt de wereld nog interessanter voor de toeschouwer.
Als kunstwerk beeldt een prachtig verschijnsel uit namelijk dat je een waarnemer bent van de wereld maar dat je delen ervan groter of kleiner kunt zien en bovendien ondersteboven. Het lijkt de werkelijkheid wel. Zo is kunst ook bedoeld. Het biedt de mogelijkheid om van uit een ander standpunt dingen te bezien en dan daardoor geraakt te worden. Daardoor wordt een ervaring in een ander licht gezien en werpt het een ander licht op een situatie. Kunst is een voorwaarde voor de kwaliteit van het bestaan van mensen. Bezuinigen daarop is link maar het is soms ook gewoon een aansporing om zaken anders aan te pakken.
Naast dit beeld was de gehele beeldententoonstelling rond uit geweldig. De prachtige omgeving van het oude kasteel met de schitterende tuin waren op die zomerse dag een juweeltje. Het kasteel Nijenhuis is onderdeel van het museum De Fundatie in Zwolle en de beelden waren in bruikleen van Beelden aan Zee uit Scheveningen. (tot 31 oktober geopend). Een mooi uitje voor in de vakantietijd.
Vakantie neem je om los te komen van je vaste patronen en even afstand te nemen. Waarbij de kunst je helpt om de ontwikkelingen waar je mee te maken hebt te zien als kleinigheden. Mensen en ondernemingen ontwikkelen zich continu en dat gaat altijd maar door en stopt nooit. Het is net als met een reorganisatie in een onderneming, die nog niet afgerond of men is al met de volgende begonnen. Zo gaat het altijd door. Te gemakkelijk gaan we ervan uit dat sommige dingen klaar zijn, maar niets is ooit klaar. En ontwikkelingen gaan steeds sneller door met name de communicatiemogelijkheden.
Dat is overigens een belangrijk punt voor de or. We hebben het in de onderneming meestal over vaste dingen zoals de organisatie als een structuur of de omzet en de producten en diensten als een vast gegeven. Soms is het iets meer en soms iets minder, maar wel altijd volgens de planning en de begroting. Terwijl het juist zo is dat de planning en begroting ontstaan zijn en gemaakt worden om iets van een vaste basis te hebben, omdat alles altijd anders gaat. Dan hoef je minder te improviseren. Maar het lijkt erop dat met de bedrijfskundige benaderingen en studierichtingen het improviseren is afgeleerd. Kunst is precies het omgekeerde daar gaat het om telkens andere benaderingen en uitingen. Voor de toeschouwer is dat vaak al te ingewikkeld en dan haakt deze af.
Naar mijn ervaring zijn or-leden vrijwel niet betrokken bij de kunst. Dat is niet ongebruikelijk, velen zien kunst als iets dat niet voor hen is. Dat is jammer maar het klopt, dat je er vaak veel moeite voor moet doen om er in te komen. Wat in dit geval ook helpt, zijn de mooie beschrijvingen bij de kunstwerken. Daarin wordt kort uitgelegd wat de kunstenaar wilde uitbeelden en waarom, met een kleine foto van het kunstwerk. Dat maakt de afstand naar het publiek een stuk kleiner. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het verkleinen van de afstand tussen publiek en kunstenaar/kunstwerk vaak niet de doelstelling van organisatoren is.
Cor P. Berkel
redacteur OR-Online.