Bij Pauw en Witteman kwamen jonge mannen uit de Schilderswijk (den Haag) aan het woord die meerdere keren per dag aangehouden werden om zich te legitimeren. In een wijk met meer dan 80% gekleurde mensen werden zij (ook zelf gekleurd) op klaarlichte dag verplicht zich te legitimeren. Jonge mannen zonder strafblad die een keurige indruk maken. De verklaring van de politie en van de wethouder is dat het mogelijk criminelen zijn. Daar zit een kern in van discriminatie.
De verklaring was dat de druk om boeven te vangen bij de politie groot is. Maar een te grote druk op de politie om met resultaten te komen leidt ertoe dat straks iedereen wel aangehouden kan worden. Want wie garandeert dat gewone blanke burgers ook geen criminelen zijn. We zijn met dit gedrag van de politie op weg om een politiestaat te worden en dat omdat er in de politiek zowel landelijk als in de gemeenten bij voortduring gehamerd wordt op de onveiligheid van stad en land.
De hoogste politiechef kwam in een andere uitzending uitleggen dat de score voor de veiligheid de laatste jaren op veel terreinen met grote sprongen is verbeterd. Ondanks dat bleven interviewer en tafelgenoten hameren op het verbeteren van de veiligheid. De politiechef stelde dat hij niets kon doen aan het gevoel dat mensen hebben over hun onveiligheid maar dat dat gevoel er wel was.
Dergelijke reacties zijn op meer terreinen te zien. Kijk daarbij naar de publieke reactie op de pedofielen, of de reacties op het proefverlof van Volkert van der G. Telkens blijkt er een behoefte te zijn op een grote van de inzet van de overheid en politie. Alsof de overheid de maatschappij veilig kan maken. En schiet de politie naar het gevoel van betrokkenen te kort dan treden er ook actiegroepen zelfstandig op om het mogelijke onheil tegen te gaan. Doet de politie te weinig dan doen we het zelf wel, is de slogan.
Dat doet de vraag rijzen naar het eind van deze benadering. Het streven naar zo veel mogelijk veiligheid loopt verkeerd af. We moeten accepteren dat er geen ideale maatschappij te maken is. Er zal altijd onveiligheid zijn, maar binnen acceptabele grenzen. We moeten toe naar het halen van een streefgetal, dat moet het doel zijn en dan is het klaar. Het lijkt lastig om te accepteren dat er ook bij jezelf ingebroken kan worden of je fiets of auto gestolen kan worden. Maar incalculeren dat het kan en je ertegen verzekeren is aan andere oplossing.
De volmaakte maatschappij die voor iedereen maximaal veilig is, op straat, thuis en op het werk, waar geen criminelen optreden, is niet te realiseren. In veel gevallen zijn we zelf de oorzaak van de onveiligheid. Bijvoorbeeld op straat en in het verkeer, in het werk worden vaak te grote risico’s genomen. We gaan dan op zoek naar avontuur of ons te kunnen uitleven, of misdragen ons onbewust. Ook in het werk is veiligheid iets dat mensen zelf kunnen verbeteren.
We moeten leren accepteren dat er om ons heen en ook in het werk misstanden en misdragingen zijn. Die kunnen onmogelijk allemaal direct tot sancties, boetes en veroordelingen leiden. Daar is een bekend begrip voor. Tolerantie noemen we dat.
Cor P. Berkel
redacteur OR-Online