Hoewel ik al een aantal keren over dit onderwerp geschreven heb doe ik het nogmaals omdat er iets scheef zit in de benadering van de partijen die er mee te maken hebben. Dat wil ik aan de orde stellen. De overheid maakt banenplannen en de werkgevers en de vakbonden maken akkoorden maar de grote vraag is of dat ook echt werk gaat opleveren. Ik vrees van niet. De verwachting bij velen is dat het wel goed komt als de economische groei doorzet maar het duurt nog even.
Intussen loopt de werkgelegenheid consequent terug en neemt de werkloosheid toe. Zelfs de economische groei (wat ook maar een getalletje is) neemt minder sterk toe dan eerder gedacht. De vraag is of een economische groei nog wel een reëel doel is, of dat een stabiele economie het hoogst haalbare is. Als je naar de media kijkt wordt er over gepraat en geschreven alsof alles weer wordt als in de tijd van voor de crisis.
Mij lijkt dat we in nieuwe termen moeten gaan denken over de economie. Meer investeren, groei en stijging van de aandelenmarkten is oude economie. Nieuwe economie gaat over stabiliteit, duurzaamheid, milieu en hergebruik. Over reparaties en lenen of samen gebruiken, maar is minder op eigendom gericht. Het omschakelen naar deze vorm van economie is niet eenvoudig en vergt moed en doorzettingsvermogen. Met name de ontwikkeling van digitale mogelijkheden als 3D-printen en de smartphone zullen enorme veranderingen veroorzaken.
Die ontwikkeling is ook de oorzaak van de terugloop van de werkgelegenheid. De consumenten hebben genoeg spullen en apparaten. Zij willen hun geld besteden aan een leuke invulling van de vrije tijd. Het aantal producties van musicals kan niet op, films te over en muziekfestivals bij de vleet. De vakanties kunnen niet ver genoeg zijn, als er maar (gratis) wifi is. En toch doen de beleidsmakers en de media net of alles bij het oude zal blijven. En als gevolg van deze veranderingen krimpen de ondernemingen en de overheid in. Constructieve destructie wordt dat genoemd, verwijderen van oude en vervangen door nieuwe activiteiten en producten. Maar gebeurt dat ook?
Dat moet op het niveau van de ondernemingen gedaan worden. Ondernemingen moeten dan plannen maken en met veranderingen komen die inspelen op de nieuwe economie. En het zijn de or-en die die plannen over investeringen en reorganisatie ter advisering voorgelegd krijgen. De signalen zijn vooralsnog niet positief. Het sluiten en het inkrimpen van bedrijven heeft meestal als achtergrond de verhoging van de winst en beheersing van de kosten in het financiële belang van de eigenaars en aandeelhouders.
De grote vraag is dan ook of de aandeelhouders wel begrijpen dat er een nieuwe economie geboren gaat worden. Wordt er geïnvesteerd wordt in nieuwe plannen voor andere en meer werkgelegenheid?
Heeft jullie ondernemer al geïnvesteerd in de nieuwe werkgelegenheid?
Cor P. Berkel
redacteur OR-Online