Zeer sterke krimp economie door zachte winter. Aldus het FD in een artikel over de publicatie van de economiecijfers door het CBS. Het gaat weer slecht met de economie, en dat terwijl er goede berichten waren over vorig jaar. De krimp bedroeg maar liefst 1,4%. En dat allemaal door het weer. Eigenlijk is het goede weer in deze winter de oorzaak van de krimp van de economie. Want het was te warm en er werd daardoor te weinig gas gebruikt. Je zou dus ook als titel kunnen nemen: “De economie is afhankelijk van het weer.” Dan zijn we gelijk waar het echt om draait namelijk het cijferfetisjisme van de economen.
In mijn werk als ingenieur deed ik veel metingen en gebruikte ik veel meetresultaten. Mijn vak was meet- en regeltechniek dus dat was ook niet zo vreemd. Bij het meten is van groot belang welke nauwkeurigheid de meetinstrumenten hebben. Toen, en dat zal voor gewone metingen nu niet veel anders zijn was een nauwkeurigheid van ongeveer 2% redelijk goed. Neem als voorbeeld de snelheidsmeter, een bron van veel kosten door de boetes, daarvan is het meetresultaat dus + of – 2%. Bij 100km/uur is dat dus 102 km/uur of 98 km/uur. De Tomtom is nauwkeuriger want daarbij is te zien hoe veel de snelheidsmeter verkeerd aanwijst. Maar leg dat maar eens uit aan de politie.
In de economie suggereert men dat zij het nauwkeuriger kunnen: “1,4% is een zeer sterke krimp”. Daarbij wordt niet gesproken over nauwkeurigheid. Men baseert zich op getallen die geleverd worden door statistieken en die zijn blijkbaar zeer nauwkeurig. Maar de basis van de statistieken zijn gegevens die verzameld zijn in de praktijk (tenminste dat mag ik hopen). En daarbij zijn fouten en onnauwkeurigheden zeer wel mogelijk. Daar hoor je verder niemand over, maar het zou betrouwbaarder overkomen als men bij die cijfers aangeeft wat de foutenmarge is.
Dat er fouten gemaakt worden moeten we prijzen want daar valt dan veel van te leren, maar laten we daar dan ook verantwoord mee omgaan. Ik vind een uitspraak, dat 1,4% een zeer sterke krimp is, enorm overdreven net als de minimale groei 0,2% of 0,3% van de afgelopen kwartalen. Laat iemand maar eens uitleggen dat het systeem van werken een foutenmarge heeft die kleiner is dan + of – een promille. (0,1%).
Er wordt landelijk inmiddels ook veel aandacht besteed aan de betrouwbaarheid van de accountants. De grote consultantsbureaus worden onder de loep genomen want daar zijn enorme fouten gemaakt. Er is geen reden om te denken dat het bij de kleinere bureaus beter is maar daar zijn de gevolgen minder. Ook hier gaat het om de cijfertjes. Die cijfers zouden een getrouw beeld moeten geven van de stand van zaken in de onderneming of instelling. Maar dat is niet wat de ervaring nu is.
We zullen moeten leren om ons beeld van de werkelijkheid meer te laten bepalen door wat we zelf meemaken en zien dan wat de cijfertjes er van laten zien. Dat vraagt een geheel andere benadering. Niet de economie bepaalt wat er gebeurt maar de mensen zelf. Het gaat om het gedrag en de mentaliteit van de bevolking. En als we dan een enquête houden, graag met een foutenmarge erbij. Want dat het weer de economische groei bepaalt daar weet niemand wat aan.
De vraag is nu : Wat doen jullie in de or met de cijfers?
Cor P. Berkel
redacteur OR-Online.