De berichten over de ontwikkelingen van de werkgelegenheid met name voor de middengroepen zien er niet hoopvol uit. De verwachting is dat een automatiseringsgolf veel werkgelegenheid met een administratief karakter zal vernietigen. Werkloosheid wordt vooral verwacht in die werksoort en dwars door organisaties heen. Er zal een middenlaag van het personeel verdwijnen. Wat voor gemeenten grote sociale gevolgen zal hebben. Het uitvoerend technisch werk zoals reparaties en onderhoud e.d. zal blijven. Een eerste ronde is al in de zorgsector te zien.
De voorzitter van de Unie sprak de verwachting uit dat er wel eens 1 miljoen werklozen kunnen komen. Dat is een andere opvatting dan die van de regering die de huidige werkloosheid van bijna 700.000 nog ziet afnemen. Signalen uit Amerika en van andere internationale instellingen bevestigen de visie van de Unie voorzitter. De noodzaak om met andere methoden aan het werk te gaan neemt toe. De klassieke motor van de werkgelegenheid, het MKB, komt ook niet echt op gang.
Een nieuwsbericht van enkele weken geleden uit de Gelderlander zette mij aan het denken.: “Druten moet alvast besluiten om mee te doen met het nieuwe regionale Werkbedrijf, ondanks het negatieve advies van de ondernemingsraden van de deelnemende gemeenten. Dat vinden burgemeester en wethouders. Het Werkbedrijf gaat vanaf begin 2015 voor 9 gemeenten werklozen en bijstandsgerechtigden bemiddelen naar een baan.”
Deze or zal ongetwijfeld goede argumenten hebben om een negatief advies uit te brengen maar dat doet niets af aan dit vernieuwende initiatief, namelijk om de werkloosheid te bestrijden op plaatselijk niveau. Net als in de zorgsector is hier het idee om oplossingen dichter bij de mensen tot stand te brengen. Het zal voor een groot deel uitkomen op om- bij- en her-scholing van werklozen. Dat vraagt een kleinschalige benadering en persoonlijke oplossingen. Daar zijn financiële middelen voor nodig en hoe kan dat beter dan door elke werknemer een scholingsbudget te geven. XS2talent regelt dat met ondernemingen en heeft daar al een onderneming voor.
In mijn visie krijgen werklozen bij hun ontslag d.m.v. een sociaal plan een opleidingsbudget, houden de gemeenten toezicht op de besteding en toepassing en geeft de or instemming aan deze plannen. Want het is een plan voor levenslang opleiden. Dit is een effectief antwoord op het veranderingsproces t.g.v. automatisering in de maatschappij en in de ondernemingen, waarbij alle partijen bij betrokken zijn. Er kunnen, net als de regering veelvuldig gedaan heeft, akkoorden gesloten worden tussen ondernemingen in de gemeenten of regio en ondernemingsraden. Daarvoor kunnen de gemeenten het initiatief nemen.
Op deze wijze wordt de zorg voor de werknemers ook buiten de onderneming en de arbeidsrelatie vormgegeven. Het voorkomt arbeidsonrust en landelijke vakbondsacties die uiteindelijk ook niets oplossen. Het is maatwerk op gemeentelijk niveau op basis van een persoonlijke financiële garantie.
Cor P. Berkel
Redacteur OR-Online.